Ιούνιος

ΙΟΥΝΙΟΣ

Τo κελί (αγροικία) ήταν φτιαγμένο ώστε να εξυπηρετεί τις βασικές ανάγκες των αγροτών όταν βρισκόντουσαν στην εξο­χή. Περιστασιακά το χρησιμοποιούσαν όλο το χρόνο. Όμως, από τα μέσα του Μάη μέχρι τέλος του Αύγουστου, αρχές του Σεπτέμβρη, όπου γινόταν ο θερισμός του κριθαριού, το αλώνισμα, το αλίχνισμα, το σάκιασμα, το μάζεμα των σύ­κων, ο τρύγος και οι άλλες αγροτικές εργασίες, η οικογένεια έμενε σχεδόν μόνιμα στο κελί. Στο χωριό πήγαιναν κυρίως οι γυναίκες, την Παρασκευή το βράδυ, για να πιάσουν προζύμι με το οποίο έφτιαχναν το πρωί του Σαββάτου το ψωμί της εβδο­μάδας, ενώ τα παιδιά πηγαινοερχόντουσαν στο χωριό πρωί-μεσημέρι για το σχολείο.

Ο χώρος του κελιού ήταν συνήθως πολύ μικρός και η ζωή ιδιαίτερα επίπονη κατά το θέρος, που κρατούσε ένα μ’ ενάμιση μήνα, καθώς η συγκομιδή έπρεπε να ολοκληρωθεί σύν­τομα για να μην αφυδατωθεί ο καρπός. Στο διάστημα αυτό φωτιά για μαγείρεμα, που γινόταν με ξύλα (θυμάρια και ξε­ρές αλιγαριές), άναβε μόνο το βράδυ. Ο χρόνος λίγος και η κούραση περισσή, γι’ αυτό και το φαΐ έπρεπε να γίνει στα γρή­γορα και εξυπηρετούσε τις βασικές ανάγκες διατροφής. Κατά τη διάρκεια της ημέρας το βασικό φαγητό ήταν γαλόξινο (γάλα και ξινό) πάντα με ψωμί και σαρδέλες ή σαβριδάκια παστά (τα λεγάμενα και χαψιά) ή μπακαλιάρο με λαδόξιδο, ενώ το βράδυ που άναβε η φωτιά κυριαρχούσαν τα τηγανητά. Πα­τάτες τηγανητές και κάπου-κάπου και γιαχνί (φαγητό που το θεωρούσαν βραδινό πολυτελείας, επειδή ήταν μαγειρευτό), κανένα αυγό τηγανητό, κολοκύθια τηγανητά μ’ αυγά και τυρί, και ταραχτά. Το διαιτολόγιο εμπλουτιζόταν πότε-πότε και με μικρές ποσότητες κρέατος και ψαριών.

Το διαιτολόγιο του θέρους είχε περίπου ως εξής:

Πρωί-πρωί έτρωγαν ψωμί, τυρί και σκόρδο (μπούκωμα). Κατά τις 10-11 έτρωγαν γάλα με ψωμί και κανένα παστό (δάκωμα). Κατά τις 2-3 έτρωγαν για μεσημεριανό ξινό με ψωμί (γιόμα). Το βράδυ (δείπνο) έτρωγαν κυρίως τηγανητά.

[Κατά το θέρος, λόγω της μεγάλης εφίδρωσης ο οργανι­σμός έχανε πολύ νερό και αλάτι. Για να αναπληρώσουν τα δύο αυτά συστατικά έτρωγαν αλμυρά και έπιναν πολύ νερό. Έτρωγαν ακόμη και σκόρδο. Σήμερα γνωρίζουμε ότι το σκόρ­δο κατεβάζει την πίεση που προκαλεί η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο].

Μαγειρευτό φαγητό μπορούσαν οι νοικοκυρές να ετοιμά­ζουν μόνο όταν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, τις σχό­λες και τις γιορτές, πήγαινε η οικογένεια για λίγο στο χωριό.

Στο θέρος είχαν πάντα μαζί τους κι ένα μπουκάλι λαδόξι­δο (μισό-μισό). Με λαδόξιδο έτρωγαν τα σαβριδάκι, τα κομ­μάτια του μπακαλιάρου που έβγαζαν «γδέρνοντας το τσαρούχι», αφού πρώτα τα ξέπλεναν για να φύγει το πολύ αλάτι και τις νερόβραστες πατάτες.

Ξινό

Το ξινό μοιάζει με γιαούρτι και προκύπτει από το πήξιμο του φρέσκου γάλατος αν προσθέσουμε σ’ αυτό πυτιά. Η όξι­νη γεύση του εντείνεται όσο παραμένει μέσα στον τυρόγα­λα. Όταν το ξινό σουρωθεί έγκαιρα, γίνεται τυρί.

Πατάτες νερόβραστες με μπακαλιάρο

Νεροβράζουμε τις πατάτες, τις ξεφλουδίζουμε, τις κόβου­με φέτες και τις βάζουμε στη σκουτέλα. Προσθέτουμε τον ξαρμυρισμένο μπακαλιάρο, αφού τον έχουμε κάνει κομματάκια, το λαδόξιδο και τ’ ανακατεύουμε όλα μαζί.

Ταραχτό

Ταραχτό

Σ’ ένα τηγάνι βάζουμε φρέσκο τυρί. Επειδή καθώς ζε­σταίνεται το τυρί βγάζει τυρόγαλα, προσθέτουμε λίγο-λίγο το αλεύρι για να δέσει. Στη συνέχεια ρίχνουμε τ’ αυγά χτυπη­μένα, αλάτι, πιπέρι και τα ταράζουμε μέχρι να ψηθούν. Το τα­ραχτό ήταν νόστιμο επειδή στα παλιά τηγάνια «έπιανε» λίγο από κάτω και έκανε μια ξεροψημένη κρούστα.

Ταραχτά με ντομάτα

Τρίβουμε στον τρίφτη τις ντομάτες, τις βάζουμε στο τηγά­νι και τις αφήνουμε να ψηθούν. Όταν πιούν όλο το ζουμί τους, ρίχνουμε το λάδι. Χτυπάμε τα αυγά και τα ρίχνουμε και αυτά στο τηγάνι. Προσθέτουμε και παλιό ψημένο τυρί και τ’ ανα­κατεύουμε όλα μαζί. Τα αφήνουμε να ψηθούν, ταράζοντάς τα συχνά.

Κολοκύθια τηγανητά με αυγά και τυρί

Τηγανίζουμε πολλά κολοκύθια κομμένα σε ροδέλες. Ρί­χνουμε στο τηγάνι τα αυγά αφού τα ταράξουμε, παλιό ψημένο τυρί τρίμμα, και τ’ ανακατεύουμε όλα μαζί. Τ’ αφήνουμε να ψηθούν ταράζοντάς τα συχνά.

Πατάτες και κολοκύθια τηγανητά με αυγά

Ψιλοκόβουμε τις πατάτες και τα κολοκύθια σε ροδέλες και τα τηγανίζουμε όλα μαζί. Ταράζουμε τα αυγά και τα ρίχνου­με και αυτά στο τηγάνι. Προσθέτουμε παλιό ψημένο τυρί και τ’ ανακατεύουμε όλα μαζί. Τ’ αφήνουμε να ψηθούν ταράζοντάς τα συχνά. Αν θέλουμε μπορούμε να τηγανίσουμε ξεχωριστά τα κολοκύθια και στο τέλος να τα αναμείξουμε με τις τηγα­νισμένες πατάτες.

Πατάτες τηγανητές με ντομάτα

Τηγανίζουμε πατάτες και στο τέλος προσθέτουμε στο τηγάνι ντομάτα πελτέ λειωμένη σε λίγο νερό. Αφήνουμε τις πατάτες να βράσουν για λίγο μέσα στη σάλτσα. Μπορούμε ακόμα να φτιάξουμε χωριστά μια σάλτσα ντομάτας και αφού σερβίρουμε τις πατάτες στην πιατέλα να τις περιχύσουμε με τη σάλτσα.

Ο Μάης μήνας και ο Ιούνιος είναι η εποχή της ωοτοκίας των μελανουριών, γι’ αυτό και συγκεντρώνονται στα αυλά­κια, όπου και τα ψαρεύουν. Την εποχή εκείνη τα μελανού­ρια ήταν άφθονα και φτηνά. Οι ψαράδες τα ’φερναν συνή­θως στο Χωριό ή στη Χώρα για να τα πουλήσουν ή τ’ αν­τάλλασσαν στ’ αυλάκια που τα ’πιαναν με γαλακτοκομικά προ­ϊόντα (γάλα, τυρί, ξινό) με τους αγρότες που ζούσαν στα κον­τινά κελιά. Τα μελανούρια τα ’καναν συνήθως τηγανητά ή τα ’ψηναν σε πήλινες «φουφούδες».

Από το Ημερολόγιο έτους 2009 του Συνδέσμου Δρυοπιδέων