Το νέο μυθιστόρημα του Νίκου Μαρτίνου περιγράφει τις προσπάθειες για την ανέλκυση ενός βυθισμένου από τον καιρό της κατοχής πλοίου σε ένα μικρό νησί των Κυκλάδων. Οι εργασίες αναστατώνουν την καθημερινότητα των κατοίκων καθώς έρχονται σε επαφή με τους απρόσμενους επισκέπτες…
Ο συγγραφέας γράφει στη δημοτική γλώσσα, όχι στην αγοραία καθομιλουμένη, αλλά στην πλούσια και συνάμα λιτή μορφή της που εκφράζει τη λαϊκή ευγένεια που δεν εξαντλείται στη χρήση του πληθυντικού αλλά περιέχει και το ενδιαφέρον για τον πλησίον και την κοινότητα. Ο άμεσος και απέριττος λόγος του έχει διέλθει την αυστηρή βάσανο του ιδίου. Παράλληλα, αντιμετωπίζει με κατανόηση και επιείκεια τις αδυναμίες των «εντελώς φανταστικών» αλλά τόσο αναγνωρίσιμων χαρακτήρων της ιστορίας του που υποχρεώνονται ώρες ώρες να «προσγειωθούν» στην αμείλικτη καθημερινότητα.
Για άλλη μια φορά μέσα από τα λόγια και τα έργα των ηρώων του, προβάλλεται ο αξιακός κόσμος του συγγραφέα, η αξιοπρέπεια, η ντομπροσύνη, το φιλότιμο, η αίσθηση του καθήκοντος και της ευθύνης, τα γνωρίσματα δηλαδή που κάθε γονιός θέλει να καμαρώνει στα παιδιά του.
Τη σημαντικότερη διάσταση του έργου του Ν. Μαρτίνου τη συνειδητοποίησα όταν, μπαίνοντας με το καράβι στο Μέριχα, ο γιός μου προσπαθούσε να αναγνωρίσει τα σημάδια για να καταλάβει πού έγινε το «σαμπάνιασμα» του χοίρου[1]: Το έργο του συγγραφέα ιδρύει μια βιωματική σχέση με τον τόπο. Το θερμιώτικο τοπίο στα κείμενα του Μαρτίνου μετατρέπεται σε σκηνικό παιδικών ονειροπολήσεων.
Ένα ακόμα άξιο αναφοράς χαρακτηριστικό είναι ότι στα βιβλία του το βιογραφικό σημείωμα του καταξιωμένου, επίτιμου πια, ακαδημαϊκού δασκάλου ξεκινά ως εξής: «ο Νίκος Μαρτίνος κατάγεται από τη Δρυοπίδα της Κύθνου» προβάλλοντας τον γενέθλιο τόπο ως το κατεξοχήν προσδιοριστικό στοιχείο της προσωπικότητάς του. Στη συνείδησή μου ο Νίκος Μαρτίνος είναι για τα Θερμιά ό,τι ο Παπαδιαμάντης για τη Σκιάθο.
Λυμπέρης Ζαμπέτας
«Η ανέλκυση» αποτελεί την πέμπτη συγγραφική κατάθεση του Ν. Μαρτίνου στον χώρο της λογοτεχνίας και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Αρμός».
[1] Από το ομώνυμο διήγημα που περιλαμβάνεται στο έργο του συγγραφέα «Ανάπλωρα» που κυκλοφόρησε το 2017 από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ.